امام خمینی: لزوم شناخت معنویات و معارف اسلامى
مجموعه سخنرانی های معنوی تربیتی حضرت امام خمینی:
به همراه فایل صوتی لزوم شناخت معنویات و معارف اسلامی
بسم الله الرحمن الرحیم
من تشکر می کنم از حضرات آقایان که عنایت کردند و اینجا تشریف آوردند تا ازنزدیک خدمتشان برسیم و من دعاگوی همه هستم ، خصوصا این نخبگانی که از سراسرکشور بسیار مورد اهمیت هستند. من نباید به آقایان تذکر بدهم ؛ لکن برای اینکه صحبتی شده باشد، دو - سه کلمه عرض می کنم.
عرض من این است که تمام تشکیلاتی که در اسلام از صدر اسلام تا حالا بوده است ،و تمام چیزهایی که انبیا از صدر خلقت تا حالا داشتند و اولیای اسلام تا آخر دارند،معنویات اسلام است ، عرفان اسلام است ، معرفت اسلام است ، در راس همه امور این معنویات واقع است . تشکیل حکومت برای همین است ، البته اقامه عدل است ، لکن غایت نهایی معرفی خداست و عرفان اسلام . هیچ کتابی از کتب الهی و فلسفی مثل قرآن نیست که حقایق معارف را به طور صریح در بعضی جاها و به طور کنایه بسیاری جاهافرموده است . و آقایان باید توجه به این معنا داشته باشند که مردم را آشنا به معارف الهی کنند. اسلام بسیار غنی است ، هم از حیث جهات معنوی که در رتبه عالی است ، از جهت عرفانی که بالاتر از آن است و هم غنی است از حیث تشیکلات اداری . و البته آقایان می دانند این را، در عین حالی که عنایت به طبیعت نبوده است و عمده هدایت به غیب بوده ، مع ذلک ، می بینید که قرآن در بعضی جاها بر خلاف آن چیزی که در بین - مثلا -هیئت دانهای سابق بوده است ، بر خلاف آنها می گوید. قرآن اول کتابی است که حرکت
صفحه : 299
زمین را بیان کرده با صراحت . جبال را فرموده مثل ابرها حرکت می کنند(1) خیال نکنید که اینها جامدند، منتها چون سابق هیئت بطلمیوس (2) غلبه داشته است ، بعضی از آقایان این را تعبیر کرده اند به حرکت جوهری و حال آنکه حرکت جوهری حرکتش مثل حرکت سحاب نیست ؛ هیچ ربطی به او ندارد. و همین طور در بسیاری از جاها قرآن شریف مسائلی فرموده اند که در سابق نبوده است نظیرش ؛ اصلش نبوده است . از این جهت ، ماباید عمده توجهمان به عرفان اسلامی باشد. اگر ملاحظه فرموده باشید در آیات شریفه ای که مربوط به معنویات و عرفان و - عرض می کنم که - سلوک و اینطورچیزهاست ، در هیچ کتابی نظیر قرآن نیست و هیچ کتابی سابقه ندارد که این طور عرفان داشته باشد؛ این طور فلسفه داشته باشد. منتها از باب اینکه ما عقب بودیم و عقب هم هستیم ، نمی توانیم این طوری که قرآن شریف فرموده است ، ما هم بتوانیم آن طوربگوییم . همین قدر می دانیم که باید ما هممان را صرف کنیم تا آن قدری که استعدادداریم ، قدرت داریم تا آن اندازه ما معارف اسلامی را به مردم بفهمانیم . معارف اسلامی بسیار غنی است ؛ بسیار بزرگ است و باید این را فهماند. مثلا در عین حالی که توجه به مادیات نبوده است و عمده نظر روی معنویات است ، مع ذلک ، بر خلاف هیئت بطلمیوس ، قرآن می گوید که تمام ستاره ها در آسمان پایین واقع شدند. در صورتی که هیئت سابق این طور نمی گفتند هرچه ستاره هست در آسمان پایین است و "سبع سموات "از اینجا معلوم می شود که غیر آن سبع سمواتی است که بطلمیوسیها گفته اند. آنهامی گویند که هفت آسمان یکی اش کره کذا دارد، یکی کره کذا، یکی کره کذا و آن آخریش عبارت از آنی است که ستاره ها را دارند. قرآن می گوید که نجوم در دنیای آسمانها واقع شده است ، تمام نجوم این طور است . بنابراین ، آن چیزی که ماورای
1- اشاره است به آیه 88 سوره نمل .
2- منجم و ریاضیدان باستان که زمین را ثابت و سایر کرات رابه گرد آن در گردش می دانست و علم هیئتی که بر این اساس بنا شده بود به "هیئت بطلمیوسی " مشهور شده بود.
صفحه : 300
اینهاست - مثلا سما دوم - ما نمی دانیم چی است قصه اش ، بالاترش هم ما نمی دانیم چی است . زینا السما الدنیا بزینه الکواکب ، (3) این آسمان پایین را تزئین به زینت کواکب کرده . در هرصورت آن چیزی که من توصیه می کنم به همه اهل علم و به همه آقایان ، به همه دانشمندان اینکه دنبال این بروید که معارف اسلامی را در بین مردم تقویت کنید که راس امور این معارف اسلامی است و اگر او درست بشود همه کارها درست می شود.
ضعف ایمان و نفسانیت منشاء اختلافات
اگر انسان معارف اسلامی را داشته باشد و حقیقتا مومن به معارف اسلامی باشد،دیگر اختلاف پیدا نخواهد شد بین دستجات ؛ اختلاف اساسی . البته اختلاف رایی هست ، اما اختلاف اساسی که بخواهد این دسته ، دسته دیگر را محکوم کند یا فرض کنیدکه توهین کند آن دسته ، دسته دیگر را، این برای این است که ما ضعیفیم در ایمان . اگر ماقوی در ایمان بودیم ، شما ملاحظه می کنید اگر همه انبیا در یک روز جمع بودند هیچ همچو اختلافاتی نداشتند. خوب ، البته ما این طور نیست که بتوانیم اختلافات آرا را رفع کنیم . اختلافات آرا هست و باید هم باشد. اما آن چیزی که لازم است این است که به مردم ، به دستجات مختلف ، به همه ائمه جمعه ، ائمه جماعات ، روحانیون سراسر کشور وسایر قشرها این معنا توصیه بشود که در سر یک چیزهایی که مربوط به نفسانیت است نزاع نکنند. آن طور نیست که بعضی نزاعها مربوط به اسلام باشد، به خدا باشد. برای خداانسان نمی شود اهانت کند به مومن ، برای خدا انسان نمی شود که کشف ستر مومن بکند،اینها همه برای این است که نفسیت انسان این جوری است .
و امیدواریم که ما همه موفق بشویم که این پرده را، این حجاب را برداریم . خداوندان شاءالله ، همه آقایان را حفظ کند، سالم نگه دارد و در خدمتشان مستدام نگه دارد و همه الحمدلله خدمتگزار اسلام هستند و همه متوجه به مسائل .
والسلام علیکم و رحمه الله
3- سوره صافات ، آیه 6: "و تزئین کردیم آسمان را به زینت ستارگان
تاریخ سخنرانی: 1366/12/12
مدت: 11 دقیقه